Jedną z największych bolączek krajów wysokorozwiniętych jest stale rosnący procent osób mających problem z nadwagą i otyłością. Problemy te przybrały już miano, chorób cywilizacyjnych, które skutecznie – wraz ze wzrostem dobrobytu – obniżają jakość życia oraz znacząco wpływają na podnoszenie wydatków na służbę zdrowia. Jak zatem wytłumaczyć fakt, że wśród wszystkich krajów wysokorozwiniętych jest jeden, który nie tylko nie zmaga się z tymi problemami, a do tego cieszy się najwyższą średnią długością życia i najniższym odsetkiem osób otyłych? Odpowiedź jest prosta w Japonii wszyscy stosują zasady shoku-iku! Co to takiego?

Co kryje się pod tajemniczą nazwą Shoku-iku

W dosłownym tłumaczeniu termin shoku-iku oznacza „edukację żywieniową”. Dla kultury japońskiej jest to natomiast coś znacznie więcej. To połączenie filozofii, tradycji i stylu żcyia, której Japończycy uczą się od najmłodszych lat i którą praktykują przez całe życie. Według niej to, z czego, w jaki sposób i z kim jest przygotowywany i spożywany posiłek ma wpływ na harmonię oraz funkcjonowanie całego organizmu. Dzięki temu, że nauka o żywności obowiązkowo rozpoczyna się na wczesnym etapie, a zasady prawidłowego żywienia wpajane są już od najmłodszych lat zarówno w szkole, jak i w domu, to w konsekwencji przekłada się to na lepsze nawyki żywieniowe i internalizację poglądów wśród całego społeczeństwa. Co więcej, filozofia ta nie zabrania spożywania produktów szkodzących naszemu zdrowiu, ale w sposób jasny i zrozumiały zachęca do świadomej rezygnacji z nich. 

Zasady diety shoku-iku

Istnieje kilka prostych zasad, które na stałe zagościły w życiu Japończyków. Nie wiążą się one z wymagającymi restrykcjami, a po prostu są elementem stylu życia. Przede wszystkim kierują się oni dobrem organizmu.

1. Nikt nie myśli o liczeniu kalorii, po prostu należy przestać jeść, gdy poczujemy, że jesteśmy syci w 80%, tak aby posiłek był dla nas satysfakcjonujący. Każdy zatem powinien poznać jak najlepiej swój optymalny sposób żywienia i znaleźć równowagę pomiędzy byciem głodnym a przejedzonym.
2. Codzienne dania należy komponować przede wszystkim z produktów pełnoziarnistych, ryb, nasion roślin strączkowych, owoców, warzyw, soi, grzybów, alg i wodorostów. Japończycy wystrzegają się także produktów wysoko przetworzonych, soli, fast-foodu, słodkich napojów.
3. U podstaw piramidy żywieniowej gości natomiast woda i aktywność fizyczna. Czyli nic innego jak znane nam wszystkim zasady zdrowego stylu życia, które jednak w Japonii są bardziej respektowane i stosowane.
4. Według shoku-iku jedzenie powinno być ucztą dla zmysłów. Ważna jest także wzajemna kompozycja smaków i kolorów, nawiązująca do kultury buddyjskiej. Podczas komponowania potraw powinno się wykorzystywać 5 grup kolorów: niebieski i zielony, pomarańczowy i czerwony, brązowy i czarny, żółty oraz biały. Należy pamiętać również, że powinno się być skupionym nie tylko na wyglądzie czy smaku potrawy, ale zapach oraz faktura są równie istotne. W celu różnorodności serwowanych potraw stosuje się techniki kulinarne takie jak pieczenie, gotowanie, a nawet smażenie.
5. Nie bez znaczenia jest również towarzystwo, z jakim spożywa się posiłki.  Jak dowodzą naukowcy osoby jedzące samotnie charakteryzują się gorszym samopoczuciem, mają problemy z układem trawienia, a nawet żyją krócej. Tej zasady również trzymają się Japończycy, dla których niezwykle ważne jest spożywanie posiłków z rodziną, przyjaciółmi czy kolegami z pracy.
6. Ostatnią kwestią, na którą zwracają oni uwagę to podejście do racjonalnego planowania posiłków. Trzeba to bowiem robić w taki sposób, aby możliwie jak najbardziej minimalizować odpadki, w celu szanowania żywności,  nie doprowadzając do jej marnowania, a tym samym wspólnie dbając o ekologię. Czyż nie przypomina to zasad zero-waste, hygge i innych ostatnio promowanych trendów około-żywieniowych?

Podsumowując

Mimo, że sama nazwa shoku-iku dla wielu do tej pory pewnie była nieznana, można dostrzec w jej założeniach wiele podobieństw do powszechnie znanych nam zasad prawidłowego żywienia. Nauka o zdrowiu, prawidłowym odżywianiu i tym, co tak naprawdę dobre dla nas, wymaga chęci, cierpliwości, a przede wszystkim czasu. Jak też widać w kulturze japońskiej jest to element tradycji, kultywowany od setek, a nawet tysięcy lat. Ziarno zasiane dawno temu do dziś przynosi plony i pozwala w harmonii rozwijać się kolejnym pokoleniom. Warto więc zastanowić się czy nie powinniśmy wziąć przykładu z narodu japońskiego i zadbać o zdrowie nie tylko swoje, ale i swoich bliskich wdrażając w nasze życie podobne zasady żywienia oraz samej celebracji posiłków. Warto spróbować, bo jak widać – na pewno nie mamy nic do stracenia.