Choć człowiek w obliczu potęgi natury bywa bezsilny, to jego wpływ na klimat i kondycję planety jest znaczący. Światowy system żywieniowy jest jednym z głównych czynników globalnych zmian środowiskowych. Sposób w jaki produkujemy, konsumujemy i transportujemy żywność generuje znaczny wzrost gazów cieplarnianych, zużywa ogromne ilości wody. Naukowcy biją na alarm i proponują sposób żywienia, który może przyczynić się do ochrony środowiska naturalnego. Zwiększając swoją świadomość ekologiczną warto przyjrzeć się diecie planetarnej. Jaki wpływ na środowisko naturalne mogą mieć codzienne wybory żywieniowe? Na czym polega dieta planetarna i co jeść, aby zapobiegać niekorzystnym zmianom klimatycznym? Na te i inne pytania znajdziesz odpowiedź w poniższym wpisie. 

Dieta, a środowisko naturalne

Naukowcy szacują, że liczba ludności do 2050 roku osiągnie 10 miliardów. Wyżywienie takiej ilości ludzi, przy braku zmian w dotychczasowym systemie produkcji żywności będzie niemożliwe. Ponadto dieta, którą obecnie stosujemy ma negatywny wpływ na szereg zmian środowiskowych w tym zwiększoną emisję gazów cieplarnianych, zużycie zasobów wody pitnej, czy redukcje obszarów leśnych. Za główne zagrożenia dla klimatu w przypadku produkcji żywności uznaje się rolnictwo przemysłowe i hodowle zwierząt. Przykładowo zużycie wody na wyprodukowanie 1 kg wołowiny wynosi ok. 10- 30 tys litrów. Obecny model produkcji żywności zagraża więc nie tylko kondycji naszej planety, ale także nam samym. W ocenie naukowców z Komisji EAT- Lancet wprowadzenie zmian do światowego systemu żywnościowego może zapobiec nie tylko degradacji środowiska naturalnego, ale także zmniejszyć liczbę zgonów spowodowanych niewłaściwą dietą i zapobiec niedożywieniu.  

Na czym polega dieta planetarna

W 2019 roku na łamach uznanego, naukowego czasopisma “Lancet” ukazał się raport, który łączy wyniki badań naukowców z całego świata mające na celu poprawę zdrowia globalnej populacji i łagodzenie zmian klimatycznych wynikających z produkcji żywności. Głównymi założeniami diety planetarnej jest radykalne zmniejszenie spożycia mięsa (głównie czerwonego) i wszelkich produktów wysokoprzetworzonych na rzecz produktów pochodzenia roślinnego. W praktyce oznacza to jadłospis złożony z warzyw, owoców, nasion roślin strączkowych, produktów pełnoziarnistych, orzechów. Rzadziej powinniśmy jadać jajka, ryby, drób, czy nabiał. Według Komisji EAT-Lancet światowe spożycie owoców i warzyw powinno ulec podwojeniu, a konsumpcja czerwonego mięsa i cukru – zmniejszeniu o połowę. Ponadto sporządzony raport zaleca także uwzględnienie w codziennym menu produktów lokalnych i sezonowych  dostępnych tu i teraz dzięki naturalnemu uwarunkowaniu geograficznemu i klimatycznemu. Takie rozwiązanie zapewnia korzyści zarówno zdrowotne jak i środowiskowe. Korzystanie z głównych założeń diety planetarnej może przyczynić się do zmniejszenia zachorowalności na choroby cywilizacyjne (nadwaga, miażdżyca) wśród krajów zamożnych i zwiększenia dostępności niektórych grup produktów na terenach, w których są one limitowane. 

Produkty zalecane w diecie planetarnej

Zgodnie z założeniami diety planetarnej nasze codzienne menu powinno być różnorodne, bogate w produkty pochodzenia roślinnego dostępne w naszej strefie klimatycznej. Poniżej przykłady i ilości produktów, które powinniśmy uwzględnić w jadłospisie przyjaznym planecie:

• produkty pełnoziarniste – 230 g na dzień,
• owoce – 200 – 300 g na dzień,
• warzywa – 300 – 600 g na dzień,
• suche nasiona roślin strączkowych – 75g na dzień,
• orzechy – 50g na dzień,
• jaja – do dwóch tygodniowo,
• nabiał (głównie chudy) – 250g na dzień,
• drób – 30 – 60 g,
• mięso czerwone – 14 g na dzień.

Kierując się zasadami diety planetarnej należy również planować posiłki tak, aby nie marnować jedzenia. Warto nauczyć się kupować tyle, ile faktycznie potrzebujemy wykorzystać i wprowadzić w swojej kuchni zasady zero waste. 

Korzyści zdrowotne diety planetarnej

Choć opisywana dieta zalecana jest głównie ze względów eko- i ekonomicznych, niesie ze sobą również szereg korzyści zdrowotnych. Dieta planetarna bogata jest w owoce i warzywa, których pozytywny wpływ na nasze zdrowie jest nie do przecenienia. Zawarte w nich polifenole, witaminy i składniki mineralne skutecznie zmniejszają ryzyko wystąpienia licznych chorób (w tym miażdżycy, czy nowotworów). Spożywając zboża z pełnego przemiału nie zabraknie nam błonnika, zalecanego w prewencji chorób układu pokarmowego. Orzechy i tłuszcze pochodzenia roślinnego z korzyścią przyczynią się do lepszej kondycji naszego układu sercowo- naczyniowego. Ograniczenie spożycia białka zwierzęcego, na rzecz tego pochodzącego z roślin może uchronić nas przed zachorowaniem na cukrzycę typu 2, czy choroby układu krążenia. 

Dieta planetarna, a catering dietetyczny

Czy korzystając z cateringu dietetycznego można jednocześnie realizować założenia diety planetarnej? My uważamy, że tak! Wbrew powszechnej opinii catering dietetyczny może być eko i w duchu locavore. Pamiętaj, że zakupy robimy codziennie, ale korzystamy z ilości hurtowych, pakowanych zbiorczo (mniejsza ilość odpadów), a swojej ofercie posiadamy w pełni biodegradowalne i kompostowalne opakowania. Stawiając na catering dietetyczny nie zmywasz i nie gotujesz – robimy to za Ciebie znacznie ekonomiczniej. Nie obce jest nam również kierowanie się sezonowością i dostępnością poszczególnych składników naszych diet. Co najmniej 85% wszystkich produktów, których codziennie używamy do przygotowania Waszych zestawów pochodzi właśnie z Polski. Biorąc pod uwagę zalecenia żywieniowe, na które nacisk kładzie dieta planetarna, to w każdym z naszych planów żywieniowych znajdziesz znaczne ilości warzyw, owoców, nasion roślin strączkowych, orzechów. Chcąc wyeliminować z jadłospisu czerwone mięso postaw na dietę DASH, Wege, Wege z rybami, czy Wegańską.

Podsumowując

Podejmowane przez nas wybory żywieniowe nie są obojętne dla środowiska. Chodź dieta planetarna brzmi jak modny trend, to nie jest to kolejna dieta cud, dzięki której “zrzucisz zbędne kilogramy”. Jej zasady nie są trudne do przestrzegania, a korzystne skutki odczuje nie tylko nasz organizm, ale również planeta.  

Chcę być eko i wybieram zdrową dietę!