Przełom października i listopada to czas zwiększonej zachorowalności na wszelkiego rodzaju infekcje i test dla naszej odporności. Kapryśna pogoda, gwałtowny spadek temperatury, coraz krótsze dni, niedostatek światła słonecznego – wszystko to sprawia, że rzadziej bywamy na świeżym powietrzu, a częściej w przegrzanych, klimatyzowanych pomieszczeniach. Jednym z czynników, który pomoże wesprzeć odporność naszego organizmu w okresie jesienno-zimowym jest dieta bogata we wszystkie niezbędne składniki odżywcze, zwłaszcza witaminy. Zdrowszą alternatywą dla przyjmowania suplementów w tabletkach może okazać się wzbogacenie swojego jadłospisu o produkty spożywcze określane mianem „superfoods”. Czym jest superżywność, jakie produkty zaliczamy do tej grupy i w jakiej postaci warto je spożywać? Na te i inne pytania znajdziesz odpowiedź w poniższym tekście.

Co to znaczy superfoods?

Określenie „superfoods” zostało po raz pierwszy użyte przez Aarona Mossa w czasopiśmie „Nature Nutrition” w 1998 roku. W artykule dotyczącym żywności organicznej zwrócił on uwagę, że pewne produkty obecne w naszej diecie mają tak korzystne działanie na nasz organizm, że zasługują na miano super żywności. Choć od tego czasu hasło „superfoods” jest niezwykle chętnie stosowane zarówno przez dietetyków, jak i marketingowców, to do tej pory nie powstała definicja i dokładna forma klasyfikacji tego typu żywności. Uznaje się, że superfoods to w pełni naturalne, nieprzetworzone produkty, które wyróżniają się unikalnym składem i mają korzystny wpływ na nasz organizm. Działanie to zawdzięczają antyoksydantom, witaminom, minerałom i innym drogocennym składnikom, których wysoką zawartością powinna odznaczać się superżywność. Niestety termin ‘superfoods’ okazał się być znakomitą reklamą dla produktów, które niekoniecznie mają tak zbawienny wpływ na nasze zdrowie, jak mogłoby się wydawać. W 2007 roku Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności wprowadził więc zakaz oznaczania produktów jako „superfoods” jeśli medycznie nie potwierdzono ich korzystnego wpływu na zdrowie człowieka. 

Superżywność – światowo czy lokalnie

Z superżywnością często kojarzone są produkty z dalekich krajów, drogie i o egzotycznie brzmiących nazwach. I choć warto do swojego menu wprowadzić jagody goji, spirulinę, czy nasiona chia to należy pamiętać, że wszystkie te produkty możemy zastąpić lokalnymi warzywami, kaszami czy olejami. Zyskujemy nie tylko na cenie, ale i jakości. Sięgając po produkty występujące w naszej strefie klimatycznej, w odpowiednim dla nich czasie zbioru możemy mieć pewność, że ich wartości odżywcze i walory smakowe są najwyższe. Ponadto dzięki kupowaniu żywności lokalnej ograniczamy znacznie jej transport, a więc także i emisję CO2, zużycie paliwa czy jednorazowych opakowań zbiorczych, których wymaga transport dalekobieżny. Podając przykłady żywności określanej mianem „super” skupimy się na tych, które występują w obrębie naszego kraju. 

Produkty zaliczane do superfoods

Siemię lniane – jest dobrym źródłem nienasyconych kwasów tłuszczowych, mikroelementów, błonnika, manganu i witaminy B1. To tani produkt, który w kuchni z powodzeniem może zastąpić nasiona szałwii hiszpańskiej, a w diecie wegańskiej – jajka! Zmielone ziarna w połączeniu z ciepłą wodą przyjmują konsystencję gęstego, galaretowatego wywaru, który może stanowić bazę puddingów. 

Żurawina – działa antybakteryjnie i przeciwgrzybiczo. Skutecznie wspiera organizm w walce z drobnoustrojami i infekcjami, w szczególności dróg moczowych i pęcherza. Zawiera znaczne ilości przeciwutleniaczy i jest bogatym źródłem witaminy C, potasu i wapnia. Nazywana bywa polskimi nasionami goji. 

Jarmuż – to warzywo kapustne, które już w średniowieczu cieszyło się ogromną popularnością. Zielone liście jarmużu są zasobne w białko, błonnik, wapń i żelazo. W ich skład wchodzą także silne przeciwutleniacze takie jak chlorofil, luteina i sulforafan, które osłabiają szkodliwe działanie wolnych rodników.

Czosnek – wykazuje właściwości przeciwzakrzepowe, przeciwbakteryjne i przeciwgrzybiczne. Obecne w czosnku związki siarki wpływają korzystnie na obniżenie poziomu cholesterolu LDL i trójglicerydów. Zaliczany jest do roślin o działaniu przeciwnowotworowym przez Narodowy Instytut Raka. 

Kasza jaglana – jedna z najzdrowszych kasz na świecie. Wyróżnia się bogactwem witamin z grupy B (B1, B2, B6), a także miedzi i żelaza. Wykazuje działanie antynowotworowe, łagodzi stany zapalne błon śluzowych, jest lekkostrawna i nie zawiera glutenu. 

Orzechy włoskie – to przede wszystkim znakomite źródło kwasów tłuszczowych omega-3; już kilka sztuk pokrywa nasze dzienne zapotrzebowanie na ten związek. Są bogate także w liczne antyoksydanty takie jak selen, polifenole czy tokoferol. Znajdziemy w nich także magnez, cynk, miedź, wapń, oraz kwas foliowy. Ten ostatni jest szczególnie ważny dla pracy naszego układu nerwowego i niezbędny dla prawidłowego rozwoju płodu.

Miód – choć skład i właściwości miodu różnią się w zależności od tego z jakich roślin został wytworzony, to bez wątpienia zasługuje on na miano superżywności. Jest źródłem nie tylko cennych witamin i minerałów, ale także probiotyków, przeciwutleniaczy i enzymów, dzięki którym posiada właściwości antywirusowe i antybakteryjne. Chcąc czerpać jak najwięcej korzyści zdrowotnych ze spożywania miodu nie powinniśmy podgrzewać go do temp. wyższej niż 40oC. Wiele dobroczynnych substancji wchodzących w skład miodu ma strukturę białek, które w wyższej temperaturze ulegają denaturacji i tracą swoje właściwości. 

Podsumowanie

Choć termin „superfoods” jest często stosowany jako narzędzie marketingowe i może kojarzyć się nam z drogimi i trudno dostępnymi produktami, to warto mieć na uwadze, że zaliczana do tej grupy żywność stanowi ciekawy i odżywczy składnik naszej diety. Produkty określane mianem „superfoods”, to często skoncentrowana dawka substancji odżywczych dodająca zdrowia, wzmacniająca odporność i poprawiająca samopoczucie. W posiłkach naszych diet znajdziesz całą skarbnicę tego typu dodatków; od modnych i egzotycznych jak matcha czy spirulina, do lokalnych i zupełnie powszechnych jak orzechy, czy miód. Warto szukać ich w swoich daniach i stworzyć listę tych ulubionych, które będą tworzyć zdrowe uzupełnienie codziennej diety. 

Zamawiam dietę bogatą w superfoods!